ای هفت سالگی
ای لحظهی شگفت عزیمت
بعد از تو هر چه رفت در انبوهی از جنون و جهالت رفت
بعد از تو پنجره که رابطهای بود سخت زنده و روشن
میان ما و پرنده
میان ما و نسیم
شکست
شکست
شکست
بعد از تو آن عروسک خاکی
که هیچچیز نمیگفت هیچچیز بهجز آب آب آب
در آب غرق شد
بعد از تو ما صدای زنجرهها را کشتیم
و به صدای زنگ که از روی حرفهای الفبا برمیخواست
و به صدای سوت کارخانههای اسلحهسازی دل بستیم
بعد از تو که جای بازیمان میز بود
از زیر میزها به پشت میزها
و از پشت میزها
به روی میزها رسیدیم
و روی میزها بازی کردیم
و باختیم رنگ تو را باختیم ای هفت سالگی
بعد از تو ما به هم خیانت کردیم
بعد از تو تمام یادگاریها را
با تکههای سرب و با قطرههای منفجرشدهی خون
از گیجگاههای گچگرفتهی دیوارهای کوچه زدودیم
بعد از تو ما به میدانها رفتیم
و داد کشیدیم
زنده باد
مرده باد
و در هیاهوی میدان برای سکههای کوچک آوازهخوان
که زیرکانه به دیدار شهر آمده بودند دست زدیم
بعد از تو ما که قاتل یکدیگر بودیم
برای عشق قضاوت کردیم
و همچنان که قلبهامان
در جیبهایمان نگران بودند
برای سهم عشق قضاوت کردیم
بعد از تو ما به قبرستانها رو آوردیم
و مرگ زیر چادر مادربزرگ نفس میکشید
و مرگ آن درخت تناور بود
که زندههای این سوی آغاز
به شاخههای ملولش دخیل
میبستند
و مردههای آن سوی پایان
به ریشههای فسفریش چنگ میزدند
و مرگ روی آن ضریح مقدس نشسته بود
که در چهار زاویهاش ناگهان چهار لالهی آبی روشن شدند
صدای باد میآید
صدای باد میآید ای هفت سالگی
برخاستم و آب نوشیدم
و ناگهان به خاطر آوردم
که کشتزارهای جوان تو از هجوم ملخها چگونه ترسیدند
چهقدر باید پرداخت
چهقدر باید
برای رشد این مکعب سیمانی پرداخت؟
ما هرچه را که باید
از دست داده باشیم از دست دادهایم
ما بیچراغ به راه افتادیم
و ماه ماه مادهی مهربان همیشه در آنجا بود
در خاطرات کودکانهی یک پشت بام کاهگلی
و بر فراز کشتزارهای جوانی که از هجوم ملخها میترسیدند
چهقدر باید پرداخت؟
فروغ فرخزاد
________________________
“ئەی حەوت ساڵەیی”
ئەی حەوت ساڵەیی
ئەی کاتە ڕازاوەکانی ڕێکەوتن
لەدوای تۆ هەر چی ڕۆیشت،
لە ئاپۆڕایەک لە شێتی و گێلیدا چوو
لەدوای تۆ پەنجەرە وا پتەوترین پەیوەندییەکی ڕوون و زیندوو بوو لەنێوان ئێمە و پەلەوەردا
لەنێوان ئێمە و شنەدا
شکا
شکا
شکا
لەدوای تۆ ئەو بووکەڵەخۆڵینە
وا شتێکی نەدەگوت جگە لە ئاو، ئاو، ئاو
لە ئاودا نوقم بوو…
لەدوای تۆ ئێمە دەنگی سیسرکەکانمان کوشت و دڵمان
بە دەنگی زەنگی سەرپیتەکانی ئەلفبێ و
بە دەنگی فیکەی کارگەکانی چەکسازی سپارد.
لە دوای تۆ یاریگەکانمان کە ژێری کورسیەکان بوو
لەژێر کورسیەکانەوە
بۆ پشت کورسیەکان و
لەپشت کورسیەکانەوە
گەیشتینە سەر کورسیەکان
لەسەر کورسیەکان یاریمان کرد و
دۆڕاندمان، ڕەنگی تۆمان دۆڕاند، ئەی حەوت ساڵەیی…
لە دوای تۆ ئێمە خەیانەتمان بە یەکتر کرد
لە دوای تۆ هەرچی بیرەوەریمان بوو بە کوتەسۆرب و دڵۆپە خوێنە تەقیوەکان لەلاملی گەچگرتووی
دیواری کۆڵانەکانمان سڕییەوە.
لەدوای تۆ ڕژاینە شەقامەکان و
هاوارمان کرد:
“بژێت
بمرێت”
لە هاتوهووتی گۆڕەپانەکاندا،
بۆ ئەو دراوەچرووکانەی
زانستیانە هاتبوون بۆ بینینی شار،
چەپڵەمان لێدا.
لەدوای تۆ ئێمە کە بکووژانی یەکتر بووین
ئەوینمان پێوانە کرد لە کاتێکا
دڵمان لە گیرفانماندا پەشێو لێیدەدا
لەدابەش کردنی ئەوینیشدا بڕیارمان دا…
لەدوای تۆ ئیمە ڕوومان لە گۆڕستانەکان کرد و
مەرگ، لەژێر چارشێوی داپیرەدا هەناسەی دەکێشا و
مەرگ، ئەو درەختە ئابۆنه بوو
وا زیندووانی ئەم دیوی دەسپێک
لەقەد چڵەخەمینەکانی نیازیان دەگرتەوە و
مردووەکانی ئەو دیو کۆتایی
چنگیان لە ڕەگە فسفۆریەکانی گیر دەکرد و مەرگ لەسەر ئەو شباکە پیرۆزە دانیشتبوو
کەوا لە چوار لاوەی، لەپڕدا چوار گوڵاڵەی شین دادەگیرسان.
دەنگی با دێ
دەنگی با دێ، ئەی حەوت ساڵەیی…
هەستام و ئاوم خواردەوە و
لەپڕ کەوتە بیرم
کە کیڵگەلاوەکانت لەبەردەم هێرشی کولەکاندا چۆن دەلەرزان.
دەبێ چەندێک دانێین
دەبێ چەندێک
بۆ گەورەبوونی ئەم چیمەنتۆچوارگۆشەیە دانێین؟
ئێمە ئەوەی دەبوو لە دەستی دەین
لەدەستمان داوە…
ئێمە بێ چرا بەڕێ کەوتین و
مانگ، مانگ، خاتوونی دلۆڤان، لەوێ بوو
لەبیرەوەریەکانی مناڵی سەربانێکی قوڕینە و
لەسەر سەری ئەو کێڵگەلاوانەی وا لەبەردەم هێرشی کولەکاندا دەلەرزان
ئاخر دەبێت چەندێک دانێین…؟؟
فرووغ فەڕوخزاد
ترجمهی کوردی: هلاله محمدی